Z tego wpisu dowiesz się:
- czym grozi nadmierne spożycie sacharozy (białego cukru)
- w jaki sposób powstaje ksylitol
- czy produkt jest bezpieczny dla wszystkich
Biały cukier - biała śmierć
Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę ze spustoszenia, jakie sieje w naszych organizmach nadmierne spożywanie białego cukru - o szkodliwości tej substancji mówi się już od lat 60. XX wieku. W wyniku powszechnie stosowanych metod obróbki sacharoza jest pozbawiana wszelkich wartości odżywczych, w tym witamin i minerałów.
Substancja silnie uzależnia organizm od słodkiego smaku, dlatego z biegiem czasu zjadamy jej coraz więcej. Zwiększone spożycie sacharozy prowadzi do gwałtownych skoków insuliny oraz stałego wypłukiwania wielu niezbędnych dla codziennego funkcjonowania składników (m.in. witamin z grupy B, magnezu, wapnia czy cynku).
Niedobory przyczyniają się do rozwoju cukrzycy i otyłości – co gorsza, schorzenia te dotykają ludzi w coraz młodszym wieku. Nadmierne ilości występującej w owocach najprostszej postaci cukru – fruktozy - mogą z kolei spowodować zwiększenie odporności na insulinę, powodując m.in.: nadciśnienie, problemy ze stawami, zaburzenia hormonalne oraz wahania wagi.
Czym jest ksylitol?
Zwiększony apetyt na słodkie smaki może zostać zaspokojony odpowiednią suplementacją naturalnych zamienników cukru białego, produkowanych w oparciu o występujące w przyrodzie składniki roślinne. Jednym z takich produktów jest kora brzozowa, z której pozyskiwany jest ksylitol. Sam związek występuje w niewielkich ilościach w wielu owocach i warzywach, jest również efektem ubocznym niektórych procesów metabolicznych zachodzących w jelitach. Znajdziemy go w m.in.: śliwkach, truskawkach, malinach, kalafiorze oraz grzybach.
Ksylitol zalicza się do grupy alkoholi cukrowych, a kolorem i konsystencją przypomina znany ze sklepowych półek cukier biały. Cechuje się również zbliżonym poziomem słodyczy, zachowując przy tym aż o 40% niższą kaloryczność. Charakterystyczny smak wiąże się z wyczuwalnym uczuciem chłodu na końcu języka. Ojczyzną ksylitolu jest Finlandia - preparat został wynaleziony tam w trakcie kryzysu gospodarczego, a do dziś stanowi skuteczny środek walki z chorobami cywilizacyjnymi.
Czy ksylitol jest zdrowy?
Jedną z podstawowych korzyści płynących ze stosowania ksylitolu jest jego znacznie zredukowana kaloryczność (1 g sacharozy to 4 kcal, a 1 g ksylitolu to tylko 2,4 kcal). Warto mieć świadomość, że ksylitol jest metabolizowany bezpośrednio w wątrobie lub pośrednio w jelicie grubym poprzez fermentację bakteryjną, a więc bez użycia insuliny.
Preparat charakteryzuje się również niskim indeksem glikemicznym: w przypadku cukru IG wynosi aż 70, wartość dla ksylitolu nie przekracza natomiast 8. Słodzik nie wywołuje więc skoków poziomu cukru we krwi, a to czyni z niego odpowiedni produkt dla osób z nadwagą i chorych na cukrzycę czy insulinooporność. Zalecany jest również dla osób zagrożonych i dotkniętych osteoporozą, gdyż zwiększa przyswajanie wapnia, przywracając w ten sposób właściwą konsystencję kości.
Ksylitol wykazuje silne działanie bakteriobójcze i mineralizujące. Słodzik nie wchodzi w reakcję z występującymi w jamie ustnej bakteriami, skutecznie przeciwdziałając odkładaniu się płytki nazębnej. Stymulując produkcję śliny, zapobiega przesuszaniu się błony śluzowej jamy ustnej – aby wyregulować jej pH, zaleca się płukanie ust mieszanką wody i ksylitolu. Pożądanym efektem ubocznym jest wówczas szybkie odświeżenie oddechu. Ksylitol jest także probiotykiem: wspiera prawidłowy rozwój mikroflory jelitowej, likwidując pleśń z układu trawiennego. Regularne spożywanie ksylitolu podnosi odporność organizmu, spowalniając przedwczesne procesy starzenia.
Warto jednak pamiętać, że ksylitol - podobnie jak każdy nowy składnik w diecie - może być źle tolerowany przez organizm, wywołując wzdęcia i biegunkę. Z tego względu należy go wprowadzać do jadłospisu stopniowo. Nie należy przekraczać dziennej dawki 15 g, będącej odpowiednikiem trzech łyżeczek. Odradza się podawanie ksylitolu małym dzieciom - nawet przez dwa do trzech pierwszych lat życia, w późniejszym okresie stopniowe dawkowanie należy rozpocząć od kilku kryształków na dzień.
Substancja jest wysoce toksyczna dla psów – jeśli Twój pupil przypadkowo pochłonie ją w ilości przekraczającej 0,1g/1 kg masy ciała, może popaść w stan hipoglikemii. Przed podzieleniem się kupną przekąską ze zwierzakiem sprawdź więc koniecznie, czy na opakowaniu nie znajduje się oznaczenie ksylitolu: E967.
Ksylitol w Twojej kuchni (i koszyku)
Ksylitol może być wykorzystywany do słodzenia kawy oraz herbaty. Zwiększona odporność na wysokie temperatury czyni z niego doskonały substytut białego cukru, odpowiedni do gotowanych przetworów owocowych (m.in. dżemów, konfitur) oraz deserów. W przypadku ciast należy zwrócić uwagę na konstrukcję przepisu: ewentualna domieszka drożdży w połączeniu z cukrem brzozowym uniemożliwia prawidłowe wyrośnięcie masy.
Podczas zakupu ksylitolu warto sprawdzić jego pochodzenie, ponieważ rosnącą popularność substancji zaczęli masowo wykorzystywać producenci. Szukaj produktów wytworzonych w Finlandii (wyłącznie!): tylko tam słodzik zawsze pozyskuje się z kory drzewa, gwarantując doskonałą jakość oraz zachowanie wyżej wymienionych właściwości zdrowotnych.
Konkurencyjnym produktem jest wariant produkowany z kolb kukurydzy – tzw. ksylitol chiński – zawierający w składzie niewielkie ilości drożdży, mogących zakłócić proces leczenia (np. alergicznego, dentystycznego). Produkt przejawia również znacznie mniejszą ilość właściwości prozdrowotnych, będąc pochodną genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy. Oryginalny cukier brzozowy jest również znacznie droższy od kukurydzianego zamiennika.
Czytaj także:
Wyrzuć te produkty z kuchennych szafek!
Teksty blogowe tworzy zespół Eco&Fit. Jesteśmy pasjonatami zdrowego stylu życia, z radością zarażamy innych miłością do aktywności i chętnie dzielimy się naszą wiedzą z zakresu dietetyki oraz treningów. Stworzyliśmy koktajl białkowy w 100% pochodzenia naturalnego w 4 smakach, z którym kobiety dbające o sylwetkę łatwiej mogą osiągnąć swoje cele.