Z tego wpisu dowiesz się:
- czym kierować się w trakcie wyboru koktajlu białkowego
- jaką rolę pełni w procesie odchudzania białko
- kiedy należy sięgnąć po izolat, a kiedy po koncentrat
Rola aminokwasów w funkcjonowaniu organizmu
Białko składa się z aminokwasów – zespołu cząsteczek o różnorodnych funkcjach, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Organizm nie wytwarza samodzielnie wszystkich aminokwasów: niektóre z nich, określane jako aminokwasy egzogenne (EAA), muszą znaleźć się w codziennych posiłkach. Dla sportowców szczególnie ważne są tu tzw. aminokwasy rozgałęzione (BCAA): substancje te odpowiadają za szybką regenerację mięśni, redukują uczucie senności i zmęczenia.
Dlaczego białko jest tak ważne w diecie osób aktywnych?
W trakcie treningu sportowego nieustannie naciskasz i rozciągasz mięśnie. W efekcie na powierzchni tkanek pojawiają się mikroskopijne uszkodzenia. To całkowicie naturalne; aby wspomóc ich regenerację, musisz jednak dostarczyć im budulca, a więc białka. Proteiny muszą znaleźć się więc w każdym posiłku potreningowym. Białka nie może zabraknąć także na talerzach osób walczących z nadwagą. Dieta bogata w proteiny przyspiesza metabolizm i utrzymuje go na wysokim poziomie – dzięki temu organizm aktywnie spala tłuszcz nawet w przerwach między treningami. Pokarmy białkowe sycą na dłużej, a do zaspokojenia głodu wystarczy stosunkowo niewielka porcja mięsa czy nabiału.
Koktajl białkowy – element zbilansowanej diety
Odżywki proteinowe nie mają nic wspólnego z preparatami sterydowymi, a ich spożywanie nie grozi przerostem mięśni! Koktajl białkowy jest tylko jednym ze źródeł białka, tuż obok mięsa, jaj czy nabiału. Sportowcy i kulturyści sięgają po koktajle ze względu na świetną przyswajalność składników odżywczych i łatwe przygotowanie. Porcja koktajlu, wypita w szatni po treningu, błyskawicznie uzupełni zapotrzebowanie organizmu na białko. Jeśli w natłoku codziennych zajęć nie masz czasu na przygotowanie pełnego posiłku, napój świetnie sprawdzi się w roli pożywnego śniadania lub kolacji. Odżywki białkowe mają więc wiele zalet: poznaj 3 cechy dobrego koktajlu białkowego i wykorzystaj je do maksimum!
1. Przewaga białek zwierzęcych
Najwięcej składników odżywczych dostarczą Ci produkty pochodzenia zwierzęcego. Powód? Tylko wśród nich znajdziesz pełnowartościowe źródła białka – produkty z zawartością wszystkich aminokwasów egzogennych. Białka roślinne nie zawierają kompletu EAA, a więc nie dostarczą Ci wszystkich pożądanych składników. Jedynym wyjątkiem jest tu białko pochodzące z soi. Niestety, wiele jej upraw podlega modyfikacjom genetycznym; co więcej, fitoestrogeny zawarte w soi mogą zaburzać męską gospodarkę hormonalną i obniżyć płodność.
Najlepszym wyborem jest białko serwatkowe (whey). Produkt ten ma kompletny aminogram, jest lekkostrawny, a organizm skutecznie wchłania zawarte w nim składniki odżywcze. Możesz korzystać z nich nawet, gdy gorzej przyswajasz laktozę; wybierz izolat lub hydrolizat o obniżonej zawartości cukrów mlekowych. Jeśli nie spożywasz nabiału, dobrą alternatywą będzie białko jajeczne, równie bogate w aminokwasy i pozbawione laktozy. W tym przypadku musisz przygotować się jednak na nieco dłuższe trawienie koktajlu.
2. Izolat zamiast koncentratu
Zdecydowaną większość oferty koktajli białkowych stanowią koncentraty białka (WPC) i izolaty białka (WPI). Oba typy różnią się od siebie zawartością czystych protein i metodą filtracji. Koncentrat serwatki zawiera na ogół 70-85% białka; w składzie znajdziesz także niewielkie ilości laktozy i tłuszczów, pozostałych po mechanicznym oddzieleleniu substancji odżywczych. W produkcji izolatów proces filtracji białka jest znacznie dokładniejszy, a otrzymany preparat zawiera znacznie większą ilość protein – 95% i więcej!
Izolaty są znacznie bogatsze w aminokwasy endogenne, odtłuszczone, a zawartość laktozy nie przekracza w nich 1%. Wartości odżywcze z izolatu wchłaniają się znacznie szybciej: wystarczy 30-60 minut, by organizm strawił białko i przyswoił sobie dobroczynne składniki. Izolat świetnie sprawdzi się więc po treningu, gdy liczy się jak najszybsza regeneracja mięśni. Możesz przyrządzać go także na śniadanie, by nasycić organizm po długiej nocnej przerwie. Jedynym mankamentem jest tu cena: izolaty są z reguły droższe, niż koncentraty, lecz jakość koktajlu rekompensuje wyższy koszt.
3. Wartościowy skład koktajlu białkowego
Najlepsze koktajle białkowe to te z wysoką zawartością aminokwasów BCAA: leucyny, izoleucyny i waliny. Jak sprawdzić, czy wybrany koktajl spełnia to kryterium? Przeczytaj listę składników na etykiecie. Producent wymienia je w kolejności malejącej - substancje o najwyższej zawartości procentowej znajdą się więc na pierwszych miejscach. Jeśli dbasz o linię lub chcesz zrzucić kilka kilogramów, na pewno zależy Ci także na niskiej kaloryczności. Zastanów się jednak, zanim sięgniesz po opakowanie opatrzone chwytliwym napisem "sugar free". Produkty tego typu często miewają w składzie sztuczne słodziki, barwniki i konserwanty, a żadna z wymienionych substancji nie ma nic wspólnego ze zdrowym odżywianiem. Godne polecenia są z kolei koktajle wzbogacone o witaminy i minerały; możesz sięgnąć także po odżywkę z L-karnityną, przyspieszającą spalanie tłuszczu, lub kreatyną – podstawowym składnikiem budowy mięśni i ścięgien.
Czytaj także:
Te produkty przyspieszą Twój metabolizm
Siedząca praca - jak nie przytyć?